விந்தையான,தனிப்பட்ட ருத்ர சிவமூர்த்தி திருவுருவம்!!!
Veeramani Veeraswami
தேவ்ராணி-- ஜெதானி கோயில் வளாகம்,சட்டிஸ்கர் மாநிலம்.
TEMPLE OF DEVRANI JETHANI AT TALA, BILASPUR, CHHATTISGARH
https://www.inditales.com/temple-of-devrani-jethani-tala-bilaspur/
[Unique Rudra Shiv Murti – Idol – at Devrani-Jethani Temple complex in Chhattisgarh.]
[Rudra Shiva Murtis (Idol) are very rare. Devrani-Jethani Temple complex is located at Talegaon village, also known as Talagram and Amerikapagram. ]
Devrani Jethani Temple Tala Bilaspur Chhattisgarh
https://indianvagabond.com/2019/09/06/devrani-jethani-temple-tala-bilaspur-chhattisgarh/
இந்த தொல்பொருள் வளாகம்,சட்டிஸ்கர் தலைநகரான ராய்ப்பூரிலிருந்து ௯௦ [90 ]கிலோமீட்டர் தூரத்தில் உள்ளது.இந்த ருத்ர மூர்த்தி திருவுரு வத்தைச் சிவபெருமானின் மிகவும் பழமையான உருவமாக ஆய்வாளர்கள் கருதுகிறார்கள்.
ஆக்கல்,காத்தல்,அழித்தல் ஆகியன தொடர்ந்து ருத்ர மூர்த்தியில் நிகழுகின்றன என்று தாந்திரீகர்கள் நம்புகிறார்கள்.தாந்திரீகர்கள் மற்றும் கிராம மக்கள் இந்த மூர்த்தத்தை வழிபட்டு வந்துள்ளனர்.
இந்த ருத்ர சிவ மூர்த்தத்தின் அமைப்பு நமக்கு மிகுந்த ஆர்வத்தைத் தூண்டுகிறது.சர்வவல்லமை கொண்ட படைப்புத் தன்மையை--நீர்நில வாழ்வன-- பறவைகள்--பாலூட்டிகள்--என அனைத்தையும் கொண்ட திருவுருவமாக விளங்குகிறது.
***தலைக்கவசம் பாம்புகளின் சுற்றல்களால் அமைக்கப்பட்டுள்ளது.
***மூக்கு பச்சோந்தியில் அமைந்து, நுனி தேளாகக் காட்டப்பட்டுள்ளது.
*** புருவங்கள் தவளைகளாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***கண்கள் முட்டைகளாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
**காதுகள் மயில்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***தாடை[ மோவாய்] நண்டாகக் காட்டப்பட்டுள்ளது.
***மீசை மீன்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளது.
***தோள்கள் முதலைகளின் வாய்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***கைகள் யானையின் துதிக்கைகளாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***விரல்கள் பாம்பின் வாய்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.சிலர் பஞ்சமுகி நாகம் என்கின்றனர்.
***மார்புகள் மனித முகங்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.இரட்டைத் தன்மையைக் குறிப்பதாகக் கூறுகிறார்கள்.
***வயிற்றுப் பகுதியில் உள்ள வட்ட வடிவ தலை கும்பத்தைக் குறிக்கிறது என்கின்றனர்.
***தொடைகளில் உள்ள நான்கு முகங்கள் வித்யாதர்கள்;கந்தர்வர்கள்;நல்லவர்கள்;துலாம் போன்று நடுநிலையாளர்கள்.
***முழங்கால்கள் சிங்கத்தின் முகங்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***கால்கள் யானையின் கால்கள் போன்று காட்டப்பட்டுள்ளன.
***தோள்களில் இரண்டு பாம்புகள் ராட்சதர்களாகக் காட்டப்பட்டுள்ளன.
***கால்களின் கீழே ஒரு பாம்பு சுருண்டுள்ளது.
சிவோகம் பயிலும் ஆன்மிக அன்பர்களுக்கு மட்டுமின்றி,வரலாற்று ஆய்வாளர்கள்,தொல்பொருள் ஆய்வாளர்கள் அனைவருக்கும் இந்த ருத்ர சிவ மூர்த்தம் தத்துவங்களின் புதையலாக உள்ளது.வெளிநாட்டு அன்பர்கள் பெருமளவில் இங்கு வந்து சிவோகம் பயிலுகிறார்கள்.
புகைப்படங்களில் மட்டும் இம் மூர்த்தத்தின் முழு பரிமாணத்தை உணரமுடியாது என்பதால் காணொளி[ video]காட்சிப் பதிவினையும் இணைத்துள்ளேன். இந்த பதிவு ஜெர்மன் நாட்டு அன்பரால் படமாக்கப் பட்டது.
இந்த மூர்த்தம் அமைக்கப்பட்ட காலம் கி பி ௨௪௦ [240 ]என்று ஆய்வாளர்கள் கருதுகிறார்கள்.[குப்தர் காலம்]
ஏழு அடி உயரமான இத்திருவுரு ,இந்தவகையில் உலகிலேயே இது ஒன்றுதான்.
Unique Rudra Shiv Murti – Idol – at Devrani-Jethani Temple complex in Chhattisgarh[A.D.240]
Rudra Shiva Murtis (Idol) are very rare. Devrani-Jethani Temple complex is located at Talegaon village, also known as Talagram and Amerikapagram. The temple is around 90 km from Raipur, the capital of Chhattisgarh State in India. The temple houses Rudra Shiv Murti – one of the earliest known forms of Shiva.
Seven-foot-tall image of Rudra Shiva is believed to be one of its kind in the world. Creation, sustenance and destruction continuously takes place in Rudra Shiva.
The idol, placed under lock and key, is believed to weigh well over five tons and is characteristic of the tantric cult much in practice among the villagers and tribals of the region in those times.
The anatomy of the idol is a curious mix of the Almighty’s creation at all levels — amphibians to avian to mammals! While nothing is known about the artiste who created this masterpiece, it may be surmised that the serpent was his favorite subject. A pair of coiled serpents represents the head gear.
Serpent hoods adorn the shoulders, which come down to the arms in the form of a crocodile with serpents forming the fingertips. The snake also serves as motif for the waist band and the left leg which it entwines. A lizard in descent forms the nose of the idol, whose ears are adorned by peacocks. Frogs’ eyes, fish as moustache and crab for beard, complete the face.
Seven human heads of varying sizes bedeck various parts of the torso. The largest of these forms the abdomen while a pair of smaller ones serves as the chest. Each thigh is sculpted with a pair of smiling heads on its front and exterior sides. The knee is portrayed by heads of the lion. The head and neck of a tortoise denote the genitalia. The feet of the idol are represented by the elephant, symbolic of the might holding up the entire being!
Understanding the Rudra Shiva sculpture
Body parts made of animal and human faces make this a unique figure. Look at the picture attentively and you will see the following:
The headgear is made of coils of snake
Nose is a Chameleon with endings like Scorpio
Eyebrows made with Frog
Eyeballs as eggs
Ears as Peacocks
Chin with Crab
Moustache made of fishes
Shoulders are the mouth of Crocodile
Arms like elephant trunk
Fingers like mouth of snake – some say Panchmukhi Nag or five faced Snake
Human figures on the breasts – may represent twins
A round pot like human figure as stomach – may denotes Kumbha
Vidyadhar figures on the thighs – may be Matsyakanya or mermaids – also similar to a balance or
Tula
Gandharva figures on the sides of the thighs – may be Matsyakanya too
Lion faces on the knees – Leo
Feet like elephants
Two snakes as Rakshaks on both shoulders
Another snake wrapped from behind near the lower legs
Inde, Shiva Bhairava, Tala, Chhattisgarh - YouTube
Video for Inde, Shiva Bhairava, Tala, Chhattisgarh
3:47
3:47Apr 30, 2013 - Uploaded by Stella Dupuis
"Les seigneur des vagabonds". Le Bhairava de Tala est une ode aux sens et à l'intuition et inspire la
Tala Gao is a small village near Bilaspur embracing two temples Devrani and Jethani built by the Kalchuries. Tala is a place worth exploring for archeologists, but when it's about family outing, then better you top up this expedition with food and fruit juices and call it a picnic. There's ample space here and enough choices of landscapes like gardens in front of the 6th century heritage, a chain of temples built on a walking distance. If that's not enough there's a dedicated garden right opposite to the main entrance, whatever suits your style. For rest of what all you'll find here... just keep swipe left
1. Devrani-Jethani Mandir
Built somewhere in the 5th century, both these temples lie in very close proximity of few meters to each other. The temples have been dedicated to the wives of the Royal Brothers and henceforth are known as the Devrani-Jethani temples. Even though the larger one - Jethani temple is almost ruined now but one can still get a glance of the Elephant sculptures on the remains of the pillars here. The smaller temple, which is the Devrani temple, still depicts the explicit kind of art forms like dancing men, lotus rosettes, and a few other deities. The entrance of the temple has been decorated with beautiful Chandrashila. When you enter the monument, you will come across the famous Garbh Griha, Ardha Mandapa, and an Antraal.
2. Rudra Shiva Statue
1987-88 was the year when ASI found this statue. This gigantic sculpture is measured at about 7 feet in height and around 5 metric tonnes in weight. The fascinating feature about this enormous idol is that most of its parts depict different animals along with human and lion heads constituting its body that is further decorated with snake motifs.
3. Malhar
Once upon a time, this place was known as Saravpur. And it is here that you will be finding the famous Pataleshwar temples. Apart from that, Devri temple, as well as Dindeshwari temple belonging to the 11th century, are also found here and remain a centre of attraction for the tourists all around.
https://imvoyager.com/chanderi-museum-a-must-visit-place-in-chanderi/
The Chanderi Museum is a very neat and well-maintained museum. The beautifully designed museum building is set amidst enchantingly landscaped gardens. But what rivets your attention as you near the entrance to the museum is a unique brick-red statue, that stands unobtrusively in a corner. The statue is that of the Hindu God Shiva, also referred to as Rudra. The statue is said to represent the Pashupatinath form of Rudra. Pashupatinath literally means, “Lord of all Animals”.
The statue of Shiva is not original. It is a replica of one that dates back to somewhere between the 4th and 5th century AD during the Gupta period. The original was found near a village by the name of Tala in the Bilaspur district of Chattisgarh.
https://www.adotrip.com/destination-detail/tala
https://www.facebook.com/mohanbharatbharati/posts/704419776324516
https://www.sahapedia.org/tala-architectural-space-and-imagery
Shri Krishan Jugnu added 2 new photos to the album यक्ष इतिहास.
यक्षरात्रि में उजाला
• श्रीकृष्ण "जुगनू"
महाजनपद काल और मौर्यकाल से लेकर पूर्व गुप्तकाल तक हमारे यहां यक्षों की पूजा, प्रतिष्ठा और उनसे जुड़े सामाजिक उत्सवों के प्रमाण मिलते हैं। ब्रज से लगे क्षेत्र से लेकर कटरास, मद्र ( स्यालकोट), पूर्वी मालवा, अनूप ( छत्तीसगढ़), पंजाब, कुरु जांगल, मेवाड़ और गुजरात तक यक्ष और यक्षिणियों की मूर्तियां मिली हैं। बौद्ध कथाओं में यक्ष प्रभाव है और जैन शासन की देव प्रतिमाओं में यक्ष - यक्षिणी दोनों। हालांकि नवीन मतों के आगमन के काल में यक्ष प्रभावहीन ही होकर रह गए। अमरकोश के काल तक उनकी स्मृतियां रह गईं कि वे गोपनीय धन और संसाधन वाले स्थानों के रक्षक हैं। (देवता मूर्ति प्रकरणम् की भूमिका)
पुरातात्विक प्रमाणों से पुष्टि होती है कि तीसरी शताब्दी ई.पू. यानी चंद्रगुप्त मौर्य के काल तक अनेक क्षेत्रों में यक्ष पूजा प्रभावी थी। वैसे अथर्ववेद से यक्ष प्रभाव ज्ञात है। महाभारत में अनेक स्थलों को यक्षस्थल कहा; यक्षताल और यक्ष प्रश्न जैसे संदर्भ भी हैं। यक्षपूजा 6वीं शताब्दी ईसा पूर्व से शुरू हुई, ऐसा भी माना जाता है। मौर्य और शुंग ही नहीं, भारशिव, कुषाण और क्षत्रप काल में यह चरम पर थी। मथुरा के निकट परखम, बड़ौदा, भरना कलां और नगला झींगा से प्राप्त यक्ष मूर्तियां इसका प्रमाण हैं।
परखम का यक्ष स्वरूप प्रसिद्ध है। श्री लक्ष्मी नारायण तिवारी और श्री योगेन्द्रसिंह ने परखम से प्राप्त प्रतिमा को शेयर करते हुए कहा है कि मथुरा से आगरा के बीच फरह कस्बे के समीप स्थित परखम गांव से प्राप्त यक्ष की प्रतिमा ईसा से तीन शताब्दी पहले की है। इस प्रतिमा पर उत्कीर्ण अभिलेख से इसके निर्माण काल का बोध होता है। यह भी पता चलता है कि यह प्रतिमा कुनिक के शिष्य गोमतिक द्वारा निर्मित कराई गई। इसे मणिभद्र 'पुग' (मंडली) के सदस्य, आठ भाइयों के द्वारा स्थापित किया गया। मानव स्वरूप वाली इस प्रतिमा की ऊंचाई 2.59 मीटर है। यह धूसर बलुआ पत्थर से निर्मित है। आचार्य वासुदेव शरण अग्रवाल ने इस प्रतिमा को भारतीय मूर्तिकला का पितामह कहा है और यह राजकीय संग्रहालय, मथुरा में संरक्षित है। इसको देखकर विचार होता है कि ऐसी विशाल प्रतिमाओं का मत वैभव कैसे लुप्त हो गया! (भारतीय कला)
शैवमत के अभ्युदय काल में योगिनी मत, शाक्तमत, स्कंदमत, गाणपत्य मत आदि अंतर्भुक्त हुए तो यक्ष भी कहां बचे? वे भी अन्य रूप में सामने आए। उनको गणेशत्व, अन्नदाता और क्षेत्रपाल जैसे पद मिले। लोक में यह स्मृति विलुप्त हो जाती, यदि मत्स्य और वह्नि जैसे पुराण यक्षों की संस्कृति और संप्रदाय की अंतरभुक्ति की कथाओं को महत्व नहीं देते। ये पुराण लगभग 9 वीं सदी की विषय वस्तु लिए हैं। क्यों पद्मपुराण, महिम्न और पंचाक्षर स्तोत्र में यक्षराज सखाय, यक्ष स्वरूपाय जैसे विनम्र निवेदन मिलते हैं!
वह्निपुराण में काश्यपीय वंश में हरिकेश, पिंगल आदि यक्षगण की सूची है और मत्स्य पुराण में हरिकेश की कथा। वह यक्ष पूर्णभद्र का पुत्र था लेकिन शैव प्रभाव से अपनी मूल प्रवृतियों को खो बैठा। पिता ने उसको व्यर्थ पुत्र कहा और बताया कि वह क्रूरता, मांस भक्षण, सर्व भक्षण और हिंसा आदि आचरणों को छोड़कर मनुष्य हो गया है : क्रव्यादाश्चैव किंभक्ष्या हिंसाशीलाश्च पुत्रक! उसको घर से निकाल दिया।
यक्ष का अपने घर, परिवार, सगे संबंधियों से नाता तोड़ने और अन्यत्र जाकर बसने का आगे अनूठा विवरण है। वह अकेला और ठूंठ हो गया (स्थाणुभूत)। अपलक देखता रहा (ह्यनिमिष:)। सूखकर कांटा हो गया और पत्थर जैसा अचल ( शुष्ककाष्ठोपलोपम:)। अपनी इन्द्रियों को संयमित रखते हुए निश्चल तपस्या करने लगा ( संनियम्येन्द्रियग्राममवातिष्ठत निश्चल:)।
खड़े खड़े उसके शरीर पर दीमक लग गई ( वल्मीकेन समाक्रांत), चींटियों आदि जीवों ने उसको काटना और खाना शुरू कर दिया। उसके शरीर पर वज्र और सुई जैसे अनेक तीखे तीखे वेध और मुख बन गए ( वज्रसूची मुखैस्तीक्षणै: विध्यमान: तथैव च)। उसका शरीर निर्मांस, रक्तहीन और चमड़ी विहीन दिखाई देने लगा लेकिन तप से चमक कुंद, शंख और चंद्रमा जैसी लगती थी और वह शिव चिंतन में लगा रहता था : निर्मांस रुधिरत्वक् च कुन्दशंखेन्दुसप्रभ।
पुराणकार ने शिव पार्वती संवाद रूप में यक्ष हरिकेश के प्रसंग में यक्ष उद्यान, वहां के प्राकृतिक परिवेश, संगीत मंडली, जलाशयों और जनजीवन की गतिविधियों को लिखा है। यह भी लिखा है कि हरिकेश ही नहीं, महायक्ष कुबेर ने भी अपनी सारी क्रियाएं शिव को देकर गणाधिपत्य को प्राप्त किया : कुबेरस्तु महायक्षा सर्वार्पितक्रिय:। यह प्रसंग पुराण में दो बार अलग अलग तरह से आया है।
छत्तीसगढ़ के ताला गांव से प्राप्त यक्ष प्रतिमा में उक्त लक्षणों को घटित किया जा सकता है। श्रीललित शर्मा, ओमप्रकाश सोनी, डॉ. शुभ्रा रजक आदि ने इस प्रतिमा को लेकर अब तक हुए अध्ययन भी बताए हैं लेकिन मत्स्य पुराण का संदर्भ यक्षों के शिव मतानुयायी होने और गणपति होने की बात को पुष्ट करता है जिसमें गुह्यक यक्ष का हर विवर मुख महादेव के तप में लगा ( ईदृशे चास्य तपसि)। इस प्रसंग ने मूर्ति निर्माण की प्रेरणा दी। जहां से यह प्रतिमा मिली है, वहां शिवालय ही रहे हैं।
यक्ष सुगंध और धूप ही नहीं, मद्य, बलि दीर्घ आहार से प्रसन्न होते। यक्षकर्द्दम, यक्षधूप, यक्षासव, यक्षाहार, यक्षगान... जैसे शब्द और कथा प्रसंग बहुधा मिल ही जाते हैं। यक्ष का छकड़ा प्रसिद्ध है ही। कार्तिक में उपज निपज के साथ यक्षमेह होता। यक्षरात्रि अमावस को भी होती और पूर्णिमा को भी! कुछ कोशकार इस बारे में एक राय नहीं हो सके क्योंकि उनके काल तक कार्तिक में दीपावली प्रधान हो गई।
आदरणीय श्री अत्रि विक्रमार्क जी ने रोचक संदर्भ खोजे हैं और कहा है कि यक्ष, गन्धर्व, किन्नर इनकी अभिव्यक्ति किस अर्थ में हुई है? ये कौन होते हैं? इसका उत्तर क्या हो जो प्रश्नकर्ता संतुष्ट हो सके, यह स्वयं ही यक्षप्रश्न है!
यक्ष एवं यक्षिणी से सम्बन्धित कतिपय सन्दर्भ यहाँ प्रस्तुत किये जा रहे हैं :
यक्ष :- अग्निपुराण ८४.३२(८ देवयोनियों में से तृतीय), ३१३, ३२५.१५ (यक्षांश मन्त्र के भूषणप्रिय होने का उल्लेख), देवीभागवत पुराण १२.८.१९ (भगवती जगदम्बा द्वारा धारित रूप; यक्ष द्वारा वायु व इन्द्र के गर्व का खण्डन), १२.१०.८८ (उत्तर दिशा में स्थित यक्षलोक का वर्णन), ब्रह्म २.३८ (सुमन्यु नामक यक्ष और समा नामक यक्षिणी द्वारा इल राजा का उमावन में प्रवेश कराना, इल राजा के इला होने तथा पुरूरवा की उत्पत्ति की कथा), ब्रह्मवैवर्त्त ४.१६, ४.१७.९ (विश्वकर्मा द्वारा वृन्दावन नामक नगर निर्माण का कार्य प्रारम्भ करने पर यक्ष समूहों का विविध मणियों और आभूषणों को लेकर आना), ४.६३, ब्रह्माण्ड १.२.८.३४ (क्षपणार्थक क्ष धातु से यक्ष शब्द की उत्पत्ति), २.३.७.३७ (खशा - पुत्र, स्वरूप का कथन), २.३.७.१०० (यक्ष की क्रतुस्थला अप्सरा पर आसक्ति, यक्ष द्वारा वसुरुचि गन्धर्व के रूप में अप्सरा से रमण, रजतनाभ पुत्र की उत्पत्ति), २.३. ७.११७ (क्रतुस्थला अप्सरा से यक्षों की उत्पत्ति, वंश वर्णन), २.३.७.१६२ (२.८, भविष्य १.५७.१३ (यक्षों हेतु विविध अन्नों की बलि का उल्लेख), १.१८०.५ (अरुण द्वारा गरुड हेतु सूर्य आराधक यक्षों - यक्षिणियों से शान्ति की प्रार्थना), ३.३.३१.७३ (करभ नामक यक्षकिंकर द्वारा प्रभावती व नृहर नामक दम्पती का पीडन, कृष्णांश द्वारा मोचन), ३.४.२३.९९ (यक्षों व राक्षसों की वैश्य वर्ण द्वारा तृप्ति होने का उल्लेख)।
इसी प्रकार भागवत १.२५.५ (सुकेतु यक्ष को तप के फलस्वरूप ताटका नामक पुत्री की प्राप्ति, सुन्द से ताटका का विवाह), २.३.८ (रक्षा हेतु पुण्यजनों की उपासना का निर्देश), ४.१० (गुह्यकों का ध्रुव से युद्ध व पराजय), ७.१.८ (तम से यक्षों व राक्षसों की वृद्धि का उल्लेख), ७.४.१३ (जल का यक्षण करने के कारण जल - जन्तुओं की यक्ष नाम से विख्याति), ७.८.५२(यक्षों द्वारा नृसिंह की स्तुति), ७.१४ + (मन्त्रियों सहित रावण का यक्षों पर आक्रमण, यक्षों की पराजय)। इसी क्रम में मत्स्य १९.८ (यक्षों का भोजन पान होने का उल्लेख), ४७.११९ (कुण्डधार यक्ष द्वारा गिराई जाती हुई कणधूम का शुक्राचार्य द्वारा पान), १४८.८९ (यक्ष गण की ध्वजा पर ताम्र उलूक चिह्न होने, कृष्णाम्बर होने आदि का उल्लेख), १५७.१८ (ब्रह्मा द्वारा कौशिकी देवी को किंकर रूप में पञ्चाल नामक मायावी यक्ष प्रदान), १७१.६१ (क्रोधा से यक्ष गणों की उत्पत्ति का उल्लेख), १८० (हरिकेश नामक यक्ष द्वारा तप, शिवाराधन, शिव से वर प्राप्ति)।
मार्कण्डेय पुराण ५०.४२ (दुःसह नामक यक्ष हेतु भोजन का निर्धारण – अश्रद्धापूर्वक हुत, दत्त, उच्छिष्ट आदि), लिङ्ग १.५३.५५ (देवों द्वारा परमशिव के यक्ष रूप में दर्शन, देवों की शक्तिहीनता, यक्ष का अदृश्य होना, अम्बिका का आविर्भाव, अम्बिका द्वारा यक्ष के वास्तविक स्वरूप का कथन), वराह १४४.१७८ (यक्ष तीर्थ में स्नान से यक्ष लोक की प्राप्ति, यक्ष तीर्थ में प्राण त्यागने वाले शिव भक्त को यक्ष लोक का अतिक्रमण कर ईश लोक की प्राप्ति, हंस तीर्थ का अपर नाम?), वामन ९.२१(यक्षों के वाहन नर होने का उल्लेख), १७.३ (यक्षराज मणिभद्र से वट वृक्ष की उत्पत्ति का उल्लेख), २२.३९ (विष्णु द्वारा राजा कुरु को कुरुजाङ्गल की रक्षा हेतु चन्द्र नामक यक्ष प्रदान), ३४.४४ (पुष्कर तीर्थ में कपिल नामक महायक्ष की द्वारपाल के रूप में स्थिति, उदूखल - मेखला नामक यक्ष पत्नी का नित्य भ्रमण), ५७.७४ (यक्षों द्वारा स्कन्द को १५ गण प्रदान करना)।
वायुपुराण ९.१७, ९.२८ (क्षयार्थक क्ष धातु से निष्पत्ति, ब्रह्मा के रजस्तम प्रधान शरीर से उत्पत्ति), ६९.७५/ २.८.९७ (यक्षों की खशा से उत्पत्ति, नामकरण), ६९.१३०(यक्ष का क्रतुस्थली नामक अप्सरा से समागम, नाभि की उत्पत्ति, यक्ष वंश का वर्णन), ६९.१३६ (यक्ष द्वारा वसुरुचि गन्धर्व का रूप धारण कर क्रतुस्थली अप्सरा से समागम, नाभि पुत्र की उत्पत्ति), विष्णु १.२१.२५ (कश्यप पत्नी खसा से यक्ष राक्षसों की उत्पत्ति)।
उप पुराणों में विष्णुधर्मोत्तर १.१९७ (खशा व कश्यप से यक्षों की उत्पत्ति, कृतस्थला - पति, रजतनाभ - पिता), शिव २.१.१२.३५ (यक्षों द्वारा दधिमय लिङ्ग की पूजा का उल्लेख), ३.५.३५ (२४वें द्वापर में व्यास का नाम), ७.२.२.४७ (असुरों को जीतने के संदर्भ में देवों के परस्पर विवाद करने पर शिव का यक्ष रूप में प्राकट्य, देवों का यक्ष रूप शिव को न पहचानना, देवी का प्रकट होकर यक्ष की शिव रूप से पहचान कराना), ७.२.४.४५ (यज्ञ शिरोहर्ता शिव का रूप), स्कन्द १.२.१३.१८१ (शतरुद्रिय के प्रसंग में यक्षों द्वारा राजमाष लिङ्ग की पूजा का उल्लेख), १.२.६६.५९ (कृष्ण द्वारा बर्बरीक का शिरोछेदन करने पर श्रीचण्डिका द्वारा बर्बरीक का पूर्व जन्म में सूर्यवर्चा नामक यक्ष होने के वृत्तान्त का कथन), २.८.७.३२ (धनयक्ष तीर्थ का माहात्म्य : तीर्थ स्नान से प्रमथ यक्ष के अङ्गों की दुर्गन्ध का सुगन्ध में परिवर्तन), ३.१.३२.३० (कुबेर के सचिव भद्र नामक यक्ष का गौतम शाप से व्याघ्र बनना, शाप मुक्ति पर अलकापुरी गमन), ३.१.४९.७७ (यक्षों द्वारा रामेश्वर की स्तुति), ३.२.९.१०२ (धर्मारण्य स्थित ब्राह्मणों का जृम्भक यक्ष द्वारा पीडन, यक्ष पीडा से निवृति हेतु धर्मारण्य में गोत्रमाताओं की स्थापना), ४.१.३२.८(पूर्णभद्र नामक यक्ष के पुत्र हरिकेश द्वारा शिवाराधना से दण्डपाणित्व प्राप्ति की कथा), ४.२.५७.१०९ (यक्ष विनायक का संक्षिप्त माहात्म्य), ५.१.२० (वटयक्षिणी तीर्थ का संक्षिप्त माहात्म्य), ६.२५२.२१ (चातुर्मास में यक्षों की पुन्नाग वृक्ष में स्थिति का उल्लेख), महाभारत अनुशासन ९८.२९ (यक्षों हेतु उपयुक्त पुष्प), आश्वमेधिक ५७.२३ (उच्छिष्ट अवस्था में दिव्य कुण्डल धारण करने पर यक्षों द्वारा हरण का उल्लेख)। योगवासिष्ठ में ५.३५.४४ (प्रह्लाद के संदर्भ में शरीर महाद्रुम के निरहंकार यक्ष होने का कथन), ५.३४.८८ (मायामयता के याक्षी शक्ति होने का उल्लेख)।
वाल्मीकि रामायण १.२५ (सुकेतु यक्ष की पुत्री ताटका एवं उसके पुत्रों मारीच आदि का वृत्तान्त), ७.४.१३ (यक्ष की निरुक्ति – जक्षाम इति), ७.१४.२१ (संयोधकण्टक नामक कुबेर अनुचर यक्ष का रावण - सेनानी मारीच से युद्ध व पलायन), लक्ष्मीनारायण संहिता १.४४१.८३ (यक्षों का पुन्नाग वृक्ष रूप में अवतरण), २.१५७.२२ (जङ्घाओं में यक्षों? के लिए नमः का निर्देश), २.२२३. ४५ (मोह का रूप), ३.२९.१ (याक्ष नामक वत्सर में अंशुक्रमथ राजर्षि की भक्ति से श्रीकृष्ण के साधु नारायण रूप में अवतार लेने की कथा), ३.४५.१९ (कौबेर यक्षयाजियों द्वारा यक्षलोक प्राप्त करने का उल्लेख), ३.७५.८१ (फलमूल अनिलाद द्वारा यक्ष लोक प्राप्त करने का उल्लेख), ४.४४.६१ (द्रव्य के याक्ष बन्धन होने का उल्लेख)।
कथासरित् सागर में १.१.५९ (सुप्रतीक यक्ष का कुबेर के शाप से विन्ध्यारण्य में काणभूति नामक पिशाच बनना), १.६.९७ (सात नामक यक्ष का ऋषिकन्या से गान्धर्व विवाह, ऋषि कन्या के बन्धुओं के शापवश दोनों का सिंह बनना, पश्चात् शाप मोचन की कथा), २.२.४२ (कुबेर के शाप से एक यक्ष का सिंह बनना, श्रीदत्त द्वारा सिंह वध से शाप मोचन), ३.४.४१ (पर्वताकार यक्ष द्वारा वत्सराज के पितामह द्वारा रखे हुए भूमिगत कोष की रक्षा, कोष को वत्सराज को सौंपकर यक्ष का अन्तर्धान होना), ३.६.३७ (पीपल वृक्ष से नि:सृत यक्ष - वाणी का श्रवण कर सोमदत्त का श्रीकण्ठ देश में गमन ), ५.३.२१५ (रत्नवर्ष यक्ष की कन्या विद्युत्प्रभा की कथा – गर्भ पाटन आदि), ६.३.३८ (सोमप्रभा द्वारा मायायन्त्रमय यक्ष का प्रदर्शन, यन्त्र के पञ्चभूतात्मक गुण), ९.६.९४ (स्थूलशिरा यक्ष द्वारा राजा के पुत्र के लिए लिङ्ग प्रदान करना, स्वयं नपुंसक बनना), १०.१.२८ (यक्षों द्वारा दरिद्र शुभदत्त को भोजन-दायी भद्रघट प्रदान करना, भङ्ग होने पर घट का अदृश्य होना), १०.७.७९ (यक्ष द्वारा भ्राता-द्वय को विद्या प्रदान करना, भ्राता-द्वय द्वारा उपोषण व्रत के चीर्णन से यक्ष द्वारा सुरत्व प्राप्ति), १०.१०.२० (यक्ष द्वारा पत्नी का पुष्पमाला से ताडन करने पर पत्नी द्वारा मृत्यु को प्राप्त होने का नाटक), १०.१०.५६ (सर्वस्थानगत नामक यक्ष द्वारा प्रव्राजक को वरदान देना), १२.६.३१ (पृथूदर यक्ष की कन्या सौदामिनी व अट्टहास यक्षपुत्र का विवाह, पुत्र की उत्पत्ति, अट्टहास को प्राप्त शाप का अन्त), १२.६.२४५ (श्रीदत्त द्वारा दिव्यरूपा यक्षिणी से अतिथिभाग की मांग), १४.१.५१ (मदनमञ्चुका द्वारा काम्य पति की प्राप्ति होने पर विवाह में यक्षों को बलि प्रदान करने का वचन), १८.२.३ (दुन्दुभि यक्ष की पुत्री तथा मणिभद्र यक्ष की पत्नी मदनमञ्जरी की विक्रमादित्य द्वारा दुष्ट कापालिक से रक्षा की कथा), १८.४.२४ (चण्डी नामक यक्षी द्वारा तीर्थाटन के लिए पादलेप प्रदान करने की कथा)।
इसी प्रकार वास्तुसूत्रोपनिषद ६.२५ टीका (यक्षों द्वारा गाथा गान का उल्लेख), अभिधान राजेन्द्र (२४ तीर्थंकरों के वाहनरूप यक्षों का कथन), द्र. देवयक्ष, धनयक्ष, पुरुयक्ष Yaksha यक्षकर्दम स्कन्द ४.२.८०.४६ (यक्ष कर्दम के घटक द्रव्य), लक्ष्मीनारायण २.१५६.५९ (यक्षशर्मा भविष्य ३.४.१५ (यक्षशर्मा ब्राह्मण का जन्मान्तर में कर्णाटक देश का नृप व कुबेर बनना)।
यक्षिणी के संदर्भों में अग्नि ५०.३८ (यक्षिणी के स्तब्ध और दीर्घ अक्षि वाले होने का उल्लेख), देवीभागवत १२.६.१३१ (गायत्री सहस्रनामों में से एक), नारद १.८५ (वाग्देवता अवतारभूत काल्यादि यक्षिणी मन्त्र भेद निरूपण नामक अध्याय), १.८६ (महालक्ष्मी अवतारभूत बगलादि यक्षिणी मन्त्र साधन निरूपण नामक अध्याय), ब्रह्म २.६२ (पिप्पला का ऋषियों का उपहास करने से यक्षिणी नदी बनना, गौतमी सङ्गम से मुक्ति), भविष्य ३.२.१७ (गुणाकर नामक ब्राह्मण पुत्र व यक्षिणी की कथा), मत्स्य २६१.४७ (यक्षिणी की प्रतिमा का रूप – अधस्तात् प्रकृति, नाभि ऊर्ध्व पुरुष), स्कन्द ५.१.२० (वट यक्षिणी तीर्थ का संक्षिप्त माहात्म्य), लक्ष्मीनारायण २.२२३.४४ (तृष्णा का रूप), कथासरित् ८.६.१६५ (संन्यासी को मन्त्र प्रभाव से यक्षिणी की प्राप्ति, विद्युन्माली, चन्द्रलेखा तथा सुलोचना नामक तीन यक्षिणियों में सुलोचना की उत्तमता), १४.४.४८ (सुमित्रा नामक शापित यक्षिणी की मनुष्य संगम से शाप मुक्ति)।
कहना ना होगा कि यक्षों के विषय में लिखना रोचक पक्ष और पहलू है। अकेला मेघदूत ही उसका उदाहरण नहीं है। अनेक रोचक तथ्य और पक्ष हैं! सबसे बड़ा पक्ष भारत की वह सांस्कृतिक विशेषता है कि जो अनेक मतों, संप्रदायों को अंतर्भुक्त कर नवीन अर्थ देने का सामर्थ्य रखती है और जो यक्ष प्रश्न का भी उत्तर देती है...।
जय जय।
light in yaksharatri
• Shri Krishna "Firefly"
From the Mahajanapada period and the Maurya period to the pre-Gupta period, we find evidence of the worship, prestige and social festivals associated with the Yakshas. Sculptures of Yakshas and Yakshinis have been found from the area adjoining Braj to Katras, Madra (Sialkot), Eastern Malwa, Anup (Chhattisgarh), Punjab, Kuru Jangal, Mewar and Gujarat. There is a Yaksha influence in Buddhist tales and both Yaksha-Yakshini in the deity images of Jain rule. However, during the advent of new ideas, the Yakshas remained ineffective. Till the time of Amarakosha, his memory remained that he was the keeper of places of secret wealth and resources. (Role of Deva Murti Prakasam)
Archaeological evidence confirms that in the third century BC. That is, Yaksha worship was effective in many areas till the time of Chandragupta Maurya. By the way, Yaksha effect is known from Atharvaveda. In the Mahabharata, many places are called Yakshasthala; There are also references like Yakshatala and Yaksha Prashna. Yaksha worship is also believed to have started from the 6th century BCE. Not only Maurya and Shunga, it was at its peak during the period of Bharsiva, Kushan and Kshatrapa. The Yaksha idols found near Mathura, Parkham, Baroda, Bharana Kalan and Nagla Prawn are proof of this.
The Yaksha form of Parakham is famous. Shri Lakshmi Narayan Tiwari and Shri Yogendra Singh, while sharing the statue received from Parakham, have said that the idol of Yaksha found from Parakham village, located near Farah town between Mathura to Agra, dates back to three centuries before Christ. The inscription engraved on this statue gives an idea of its construction period. It is also learned that this statue was built by Kunik's disciple Gomtik. It was founded by eight brothers, members of the Manibhadra 'puga' (troupe). The height of this statue with human form is 2.59 meters. It is made of gray sandstone. Acharya Vasudev Sharan Agrawal has called this statue the father of Indian sculpture and it is preserved in the State Museum, Mathura. Seeing this, one thinks that how did the greatness of such huge statues vanish! (Indian art)
During the rise of Shaivism, Yogini faith, Shaktamat, Skandmat, Ganapatya mata etc. were involved, then where did the Yakshas also remain? They also appeared in other forms. They got posts like Ganeshatva, Annadata and Kshetrapal. This memory would have vanished in the world if Puranas like Matsya and Vahini did not give importance to the stories of the culture of the Yakshas and the sects of the sect. These Puranas have the subject matter of about 9th century. Why are humble requests like Yaksharaj Sakhay, Yaksha Swarupaya found in Padma Purana, Mahimna and Panchakshara Stotras!
Vahnipuran lists the Yakshagana in Kashyapiyya dynasty, Harikesh, Pingal etc. and the story of Harikesh in Matsya Purana. He was the son of Yaksha Purnabhadra but lost his original tendencies due to Shaivism. The father called him a vain son and told that he has become a human by leaving cruelty, meat-eating, all-eating and violence etc. He was thrown out of the house.
There is further a unique description of the Yaksha breaking off ties with his home, family, relatives and settling elsewhere. He became lonely and stunted. Apalak kept watching (Lunimish:). Withered it became thorny and immovable like stone (Shrikastholopam:). Keeping his senses under control, he began to perform austerity (sanyamyendriyagramamvatishta nischal:).
Termites (Vulmicaen samakranta), ants etc. started biting and eating him while standing on his body. Many sharp piercings and mouths were formed on his body like thunderbolts and needles (Vajralisthi Mukhaistikshanai: Vidhyamana: Tathaiva Cha). His body appeared to be fleshless, bloodless and skinless, but due to his austerities, the radiance looked like a blunt, conch shell and moon, and he was engaged in contemplating Shiva: Nirmansa rudhiratvak cha kundashankhendusprabh.
The Puranakar has written in the context of Yaksha Harikesh in the form of Shiva Parvati dialogue, the activities of the Yaksha garden, the natural surroundings, music troupes, water bodies and public life. It is also written that not only Harikesh, Mahayaksha Kubera also attained Ganadhipatya by giving all his actions to Shiva: Kuberastu Mahayaksha Sarvarpitakriyah. This context appears twice in the Puranas in different ways.
The above symptoms can be done in the Yaksha statue obtained from Tala village of Chhattisgarh. Srilalit Sharma, Omprakash Soni, Dr. Shubra Rajak etc. have also told the studies done so far about this statue, but the context of Matsya Purana confirms the fact of the Yakshas being the followers of Shiva and being Ganapati, in which the mouth of the Guhyak Yaksha is Mahadev. He was engaged in penance (Idrishe Chasya Tapasi). This incident inspired the making of the idol. From where this idol has been found, there has been a pagoda.
Not only fragrance and incense, the Yakshas would be pleased with long diets like alcohol and sacrifices. Words and story contexts like Yakshakardam, Yakshadhup, Yakshasava, Yakshahar, Yakshagana... are often found. Yaksha's chakra is famous. In Karthik there would have been Yakshameha with yield nipaj. Yaksharatri happens on the new moon as well as on the full moon. Some lexicographers could not agree on this because by his time, Diwali had become a staple in Kartik.
Respected Shri Atri Vikramarka ji has found interesting references and said that Yaksha, Gandharva, Kinnar have been expressed in what sense? Who are these? What should be the answer, which can satisfy the questioner, it is itself a question of Yaksha!
Some references related to Yaksha and Yakshini are being presented here:
Yaksha :- Agnipuran 84.32 (third of the 8 deities), 313, 325.15 (mentioning of the Yaksham mantra being blessed with blessings), Devi Bhagavata Purana 12.8.19 (form possessed by Bhagwati Jagadamba; of Vayu and Indra by Yaksha. Rebuttal of pride), 12.10.88 (description of the Yakshaloka located in the north direction), Brahma 2.38 (The entry of the Ila king into Umavana by a Yaksha named Sumanyu and a Yakshini named Sama, the Ila king being Ila and the origin of Pururava Katha), Brahmavaivartta 4.16, 4.17.9 (Yaksha groups brought various gems and ornaments when Vishwakarma started the work of building a city called Vrindavan), 4.63, Brahmanda 1.2.8.34 (Origin of the word Yaksha from the root of Kshapanarthak), 2.3.7.37 (Khasha - son, statement of form), 2.3.7.100 (Attachment of the Yaksha on the Cratushala Apsara, by the Yaksha in the form of Vasuruchi Gandharva Origin of Raman, Rajatnabha's son from Apsara), 2.3. 7.117 (Origin of Yakshas from Kratusthala Apsara, lineage description), 2.3.7.162 (2.8, future 1.57.13 (mentioning of various food sacrifices for Yakshas), 1.180.5 ( Sun worshiper Yakshas - Yakshinis praying for peace by Aruna), 3.3.31.73 (Prabhavati by Yakshakinkar named Karabh and suffering of a couple named Nrihar, redemption by Krishnansa), 3.4.23.99 (Yakshas and Yakshinis) Mention of the gratification of the demons by the Vaishya varna).
Similarly Bhagvat 1.25.5 (Suketu Yaksha got a daughter named Tataka as a result of penance, Tataka's marriage to Sunda), 2.3.8 (instructing the worship of virtuous people for protection), 4.10 (Dhruv of Guhyakas) war and defeat), 7.1.8 (referring to the growth of yakshas and demons from Tama), 7.4.13 (known as yaksha of water-animals due to the consumption of water), 7.8.52 (Praise of Narasimha by Yakshas), 7.14 + (Ravana's attack on Yakshas with ministers, defeat of Yakshas). In the same sequence, Matsya 19.8 (mentioning the Yakshas to be having food), 47.119 (Kandadhar being dropped by the Yaksha by Shukracharya), 148.89 (having the copper ocher mark on the flag of the Yaksha Gana, being Krishnamber). etc.), 157.18 (Brahma bestows an elusive Yaksha named Panchala to Kaushiki Devi in the form of a kinkar), 171.61 (mentioning the origin of Yaksha Ganas from anger), 180 (penance by a Yaksha named Harikesh, Shivaradhan, from Shiva bridegroom).
Markandeya Purana 50.42 (Determination of food for a Yaksha named Dusah – unreliably Hut, Datta, Uchchishta etc.), Linga 1.53.55 (Visions of Paramshiva as Yaksha by the Devas, Powerlessness of the Devas, Invisible of the Yaksha, Ambika Appearance, Ambika's statement of the real form of Yaksha), Varaha 144.178 (Receiving Yaksha Loka by bathing in Yaksha Tirtha, Shiva devotee who gave up his life in Yaksha Tirtha attaining Ish lok by encroaching Yaksha Lok, Upper of Hans Tirtha Name?), Vamana 9.21 (mentioning the vehicle of the Yakshas being male), 17.3 (mentioning the origin of the banyan tree from the Yaksharaj Manibhadra), 22.39 (Vishnu provided a Yaksha named Chandra to King Kuru to protect Kuruzangal) ), 34.44 (the position of a Mahayaksha named Kapila as the gatekeeper at Pushkar shrine, Udukhal - the daily visit of a Yaksha wife named Mekhla), 57.74 (the granting of 15 ganas by the Yakshas to Skanda).
Vayu Purana 9.17, 9.28 (Kshayarthaka originating from the ksha dhatu, originating from the Rajastam-dominant body of Brahma), 69.75/ 2.8.97 (originating from the Khashas of the Yakshas, naming), 69.130 (Kratusthali of the Yakshas) Confluence with Apsara named, origin of navel, description of Yaksha dynasty), 69.136 (Affiliation by Yaksha in the form of Vasuruchi Gandharva with Kratusthali Apsara, birth of navel son), Vishnu 1.21.25 (Yaksha with Kashyapa wife Khasa) Origin of Demons).
Vishnudharmottara 1.197 (the origin of the Yakshas from Khasha and Kashyapa, Kritasthala - husband, Rajatnabha - father), Shiva 2.1.12.35 (mentioning the worship of the Dadhimaya Linga by the Yakshas), 3.5.35 in the Upa Puranas. Name of Vyasa in 24th Dwapar), 7.2.2.47 (appearance of Shiva in Yaksha form on disputes between Devas regarding the victory of Asuras, Yaksha form of Devas not recognizing Shiva, Devi appearing as Yaksha Identifying as Shiva), 7.2.4.45 (Shiva as the head of Yajna), Skanda 1.2.13.181 (referring to the worship of Rajamasha Linga by Yakshas in the case of Shatrudriya), 1.2.66 .59 (The narration of the account of Barbarika being a Yaksha named Suryavarcha in his previous birth by Srichandika after Krishna beheaded Barbarik), 2.8.7.32 (Greatness of Dhanyaksha Tirtha: The deodorant of the first Yaksha's parts from the pilgrimage bath Change in fragrance), 3.1.32.30 (Yakshas named Bhadra, secretary of Kubera becoming a tiger from Gautam's curse, Alkapuri's departure from curse), 3.1.49.77 (Yakshas praise Rameshwar), 3. 2.9.102 (Brahmins at Dharmaranya were molested by a Yaksha, Yaksha suffering Establishment of gotra mothers in Dharmaranya for retirement), 4.1.32.8 (the story of attainment of penance from Shivaradhana by Harikesh, son of a Yaksha named Purnabhadra), 4.2.57.109 (a brief saga of Yaksha Vinayak), 5. 1.20 (Brief Mahatmya of Vatyakshini Tirtha), 6.252.21 (Chaturmas mentions the position of Yakshas in Punnaga tree), Mahabharata discipline 98.29 (Flowers suitable for Yakshas), Ashvamedhik 57.23 (Divine in exalted state) Mention of abduction by Yakshas on wearing a Kundal). In the Yogavasistha, 5.35.44 (referring to Prahlad as being the egoless Yaksha of the body Mahadrum), 5.34.88 (referring to Mayamayata being the Yakshi Shakti).
Valmiki Ramayana 1.25 (Account of Suketu Yaksha's daughter Tatka and her sons Maricha etc.), 7.4.13 (Nirukti of Yaksha – Jaksham Iti), 7.14.21 (Kubera retainer named Sanyodhakantak, Yaksha's Ravana – fighter Maricha War and escape from), Laxminarayan Samhita 1.441.83 (Descent of Yakshas in Punnaga tree form), 2.157.22 (Instruction of Namah to Yakshas in thighs?), 2.223. 45 (form of delusion), 3.29.1 (the story of Shri Krishna incarnating in the form of Sadhu Narayana by devotion to Anshukramath Rajarshi in a Vatsara named Yaksha), 3.45.19 (referring to the attainment of Yakshaloka by the Kauber Yakshayajis), 3.75.81 (mention of attainment of Yaksha Lok by fruit-mool Anilad), 4.44.61 (mention of material being tied to Yaksha).
In Kathasarit Sagar, 1.1.59 (Supratik Yaksha becoming a vampire named Kaanabhuti in Vindhyaranya due to the curse of Kubera), 1.6.97 (Gandharva marriage of seven Yakshas to Rishi Kanya, both becoming lions due to the curse of sage girl's brothers, The story of redemption after the curse), 2.2.42 (A Yaksha becoming a lion from the curse of Kubera, redemption from the curse of a lion by Sridatta), 3.4.41 (Of the underground treasury maintained by the grandfather of Vatsaraja by a mountain-carrying Yaksha Defense, the disappearance of the Yaksha by handing over the treasure to the Vatsaraja), 3.6.37 (Somadatta's departure to the country of Shrikant after hearing the voice of the Yaksha emanating from the Peepal tree), 5.3.215 (Vidyaprabha, the daughter of the Ratnavarsha Yaksha Story of – Garbh Patan etc.), 6.3.38 (Demonstration of Mayayantramay Yaksha by Somaprabha, Panchabhuttika qualities of Yantra), 9.6.94 (Sthulashira Yaksha conferring linga for a king's son, becoming impotent himself), 10.1.28 (Yakshas imparting food-giving Bhadraghat to poor Shubhadatta, disappearance of Ghat when dissolved), 10.7.79 (Yaksha imparting knowledge to the brother-duya, by the brother-duya during the fasting of Uposhan Vrat) Sura by Yaksha from Chiranan Tva attainment), 10.10.20 (pretend to receive death by a Yaksha thrashing his wife with a garland), 10.10.56 (Giving a boon to Pravrajaka by a Yaksha named Sarvasthanagata), 12.6.31 (Marriage of Saudamini and Athas Yakshaputra, daughter of Prithudar Yaksha, birth of a son, end of the curse received by Atahas), 12.6.245 (Sridutta demands guest part from Divyarupa Yakshini), 14.1.51 (Kamy husband by Madanamanchuka) The promise to offer sacrifices to the Yakshas in marriage upon receipt of her), 18.2.3 (The story of the protection of Madanamanjari, the daughter of Dundubhi Yaksha and wife of Manibhadra Yaksha from the evil Kapalika by Vikramaditya), 18.4.24 (named Chandi) The story of a Yakshi offering padalep for pilgrimage).
Similarly, Vaastu Sutrapanishad 6.25 Commentary (mentioning of hymns by Yakshas), Abhidhan Rajendra (narration of Yakshas in the form of vehicles of 24 Tirthankaras), Dr. Devyaksha, Dhanyaksha, Puruyaksha Yaksha Yakshakardam Skanda 4.2.80.46 (Components of Yaksha Kardam), Laxminarayan 2.156.59 (Yakshasharma Bhavishya 3.4.15 (Yakshasharma Brahmin to become Nripa and Kuber of Karnataka country after birth) ).
References to Yakshini include Agni 50.38 (mentioning of Yakshini being stunned and having long axis), Devi Bhagavatam 12.6.131 (one of the Gayatri Sahasranamas), Narada 1.85 (Vagdevata Avatarbhuta Kalyadi Yakshini Mantra Bhed Nirupana) , 1.86 (Chapter named Mahalakshmi Avatarbhut Bagaladi Yakshini Mantra Means Nirupana), Brahma 2.62 (Pippala becoming a Yakshini river by ridiculing sages, liberation from the confluence of Gautami), Bhavishya 3.2.17 (Brahmin son named Gunakara and Tale of Yakshini), Matsya 261.47 (The form of the Statue of Yakshini – the sub-existent nature, the upward force of the navel), Skanda 5.1.20 (Abridged Mahatmya of Vat Yakshini Tirtha), Laxminarayan 2.223.44 (Form of Trishna) , Kathasarit 8.6.165 (receipt of a yakshini by mantra effect to a hermit, the excellence of Sulochana in three yakshinis named Vidyunmali, Chandralekha and Sulochana), 14.4.48 (liberation of a cursed yakshini named Sumitra from human confluence).
Needless to say that writing about Yakshas is an interesting aspect and aspect. Meghdoot alone is not his example. There are many interesting facts and aspects! The biggest aspect is that cultural feature of India, which has the ability to give new meaning by integrating many faiths, sects and which also answers the Yaksha question.
hail Hail.
யக்ஷராத்திரியில் ஒளி
• ஸ்ரீ கிருஷ்ணா "ஃபயர்ஃபிளை"
மகாஜனபத காலம் மற்றும் மௌரியர் காலம் முதல் குப்தர்களுக்கு முந்தைய காலம் வரை, யக்ஷர்களுடன் தொடர்புடைய வழிபாடு, கௌரவம் மற்றும் சமூக விழாக்கள் பற்றிய சான்றுகளை நாம் காண்கிறோம். கத்ராஸ், மத்ரா (சியால்கோட்), கிழக்கு மால்வா, அனுப் (சத்தீஸ்கர்), பஞ்சாப், குரு ஜங்கல், மேவார் மற்றும் குஜராத் ஆகிய பகுதிகளை ஒட்டிய பகுதியிலிருந்து யக்ஷஸ் மற்றும் யக்ஷினிகளின் சிற்பங்கள் கண்டுபிடிக்கப்பட்டுள்ளன. பௌத்தக் கதைகளில் யக்ஷ தாக்கமும், சமண ஆட்சியின் தெய்வ உருவங்களில் யக்ஷ-யக்ஷினியும் உள்ளன. இருப்பினும், புதிய யோசனைகளின் வருகையின் போது, யக்ஷர்கள் பயனற்றவர்களாகவே இருந்தனர். அமரகோச காலம் வரை, அவர் ரகசிய செல்வம் மற்றும் வளங்களை பாதுகாப்பவர் என்பது அவரது நினைவு. (தேவ மூர்த்தி பிரகாசம் பாத்திரம்)
தொல்பொருள் சான்றுகள் கி.மு. மூன்றாம் நூற்றாண்டில் உறுதிப்படுத்துகின்றன. அதாவது சந்திரகுப்த மௌரியர் காலம் வரை பல பகுதிகளில் யக்ஷ வழிபாடு பயனுள்ளதாக இருந்தது. மூலம், யக்ஷ விளைவு அதர்வவேதத்திலிருந்து அறியப்படுகிறது. மகாபாரதத்தில், பல இடங்கள் யக்ஷஸ்தலா என்று அழைக்கப்படுகின்றன; யக்ஷதாலா மற்றும் யக்ஷ பிரஷ்னா போன்ற குறிப்புகளும் உள்ளன. யக்ஷா வழிபாடு கிமு 6 ஆம் நூற்றாண்டிலிருந்து தொடங்கியதாக நம்பப்படுகிறது. மௌரியர் மற்றும் சுங்கா மட்டுமின்றி, பார்சிவ, குஷன் மற்றும் க்ஷத்ரபா காலத்திலும் இது உச்சத்தில் இருந்தது. மதுரா, பார்காம், பரோடா, பரண கலன், நாக்லா இறால் ஆகிய இடங்களுக்கு அருகில் காணப்படும் யக்ஷ சிலைகள் இதற்குச் சான்று.
பரகம் என்ற யக்ஷ வடிவம் பிரபலமானது. ஸ்ரீ லக்ஷ்மி நாராயண் திவாரி மற்றும் ஸ்ரீ யோகேந்திர சிங் ஆகியோர் பரகாமில் இருந்து பெறப்பட்ட சிலையைப் பகிர்ந்து கொள்ளும்போது, மதுராவிற்கும் ஆக்ராவிற்கும் இடையே உள்ள ஃபரா நகருக்கு அருகில் அமைந்துள்ள பரகாம் கிராமத்தில் கண்டுபிடிக்கப்பட்ட யக்ஷாவின் சிலை கிறிஸ்துவுக்கு மூன்று நூற்றாண்டுகளுக்கு முந்தையது என்று கூறியுள்ளனர். இந்த சிலையின் மீது பொறிக்கப்பட்டுள்ள கல்வெட்டு அதன் கட்டுமான காலத்தை உணர்த்துகிறது. இந்த சிலை குனிக்கின் சீடன் கோம்டிக் என்பவரால் கட்டப்பட்டது என்றும் தெரிய வருகிறது. இது மணிபத்ரா 'புகா' (குழு) உறுப்பினர்களான எட்டு சகோதரர்களால் நிறுவப்பட்டது. மனித உருவில் உள்ள இந்த சிலையின் உயரம் 2.59 மீட்டர். இது சாம்பல் மணற்கற்களால் ஆனது. ஆச்சார்யா வாசுதேவ் சரண் அகர்வால் இந்த சிலையை இந்திய சிற்பக்கலையின் தந்தை என்று அழைத்தார் மற்றும் இது மதுராவில் உள்ள அரசு அருங்காட்சியகத்தில் பாதுகாக்கப்பட்டுள்ளது. இதைப் பார்க்கும்போது, இவ்வளவு பெரிய சிலைகளின் மகத்துவம் எப்படி மறைந்தது என்று நினைக்கத் தோன்றுகிறது! (இந்திய கலை)
ஷைவ மதத்தின் எழுச்சியின் போது, யோகினி-மாதா, ஷக்தமத், ஸ்கந்தமத், கணபத்ய-மாதா போன்றவை ஈடுபட்டிருந்தன, பின்னர் யக்ஷர்களும் எங்கே இருந்தார்கள்? அவை வேறு வடிவங்களிலும் தோன்றின. கணேசத்வா, அன்னதாதா, க்ஷேத்ரபால் போன்ற பதவிகளைப் பெற்றனர். மத்ஸ்ய, வாஹினி போன்ற புராணங்கள் யக்ஷர்களின் கலாச்சாரம் மற்றும் பிரிவுகளின் கதைகளுக்கு முக்கியத்துவம் கொடுக்கவில்லை என்றால் இந்த நினைவு உலகில் மறைந்திருக்கும். இந்த புராணங்கள் 9 ஆம் நூற்றாண்டைச் சார்ந்தவை. பத்ம புராணம், மஹிம்னா மற்றும் பஞ்சாக்ஷர ஸ்தோத்திரங்களில் யக்ஷராஜ் சகாய், யக்ஷ ஸ்வரூபயம் போன்ற தாழ்மையான கோரிக்கைகள் ஏன் காணப்படுகின்றன!
வஹ்னிபுரான் காஷ்யபி வம்சத்தின் யக்ஷஸர்கள், ஹரிகேஷ், பிங்கல் போன்றவர்களை பட்டியலிடுகிறது மற்றும் மத்ஸ்ய புராணம் ஹரிகேஷின் கதையை பட்டியலிடுகிறது. அவர் யக்ஷ பூர்ணபத்ராவின் மகன் ஆனால் சைவ மதத்தால் தனது அசல் போக்குகளை இழந்தார். தந்தை அவரை வீண் மகன் என்று அழைத்து, கொடுமை, இறைச்சி உண்பது, அனைத்தையும் உண்பது, வன்முறை போன்றவற்றை விட்டுவிட்டு மனிதனாகிவிட்டான் என்று கூறினார். அவர் வீட்டை விட்டு வெளியேற்றப்பட்டார்.
யக்ஷா தனது வீடு, குடும்பம், உறவினர்கள் ஆகியோருடன் உறவுகளை முறித்துக்கொண்டு வேறு இடத்தில் குடியேறுவதைப் பற்றிய தனித்துவமான விளக்கம் உள்ளது. அவர் தனிமையாகவும் வளர்ச்சி குன்றியவராகவும் ஆனார். அபலக் பார்த்துக்கொண்டே இருந்தான் (சிரிக்கிறார்:). வாடிய அது முள்ளாகவும், கல்லைப் போல அசையாமலும் ஆனது (ஸ்ரீகஸ்தோலோபம்:). புலன்களைக் கட்டுக்குள் வைத்துக்கொண்டு துறவறம் செய்யத் தொடங்கினார்.
கரையான்கள் (Vulmicaen samakranta), எறும்புகள் முதலியன அவன் உடம்பில் நின்று கொண்டு அவனைக் கடித்து உண்ண ஆரம்பித்தன. அவரது உடலில் பல கூர்மையான துளைகள் மற்றும் இடி மற்றும் ஊசிகள் போன்ற வாய்கள் இருந்தன (வஜ்ரலிஸ்தி முகஸ்திக்ஷனை: வித்யாமான: ததைவ ச). அவரது உடல் சதையற்றதாகவும், இரத்தமற்றதாகவும், தோலற்றதாகவும் தோன்றியது, ஆனால் அவரது துறவறத்தால், பிரகாசம் மழுங்கிய, சங்கு மற்றும் சந்திரன் போன்றது, மேலும் அவர் சிவனை தியானிப்பதில் ஈடுபட்டார்: நிர்மாஞ்சா ருத்திரத்வக் ச குந்தஷங்கேந்துஸ்ப்ரப்.
யக்ஷா ஹரிகேஷின் பின்னணியில் சிவன் பார்வதி உரையாடல், யக்ஷா தோட்டத்தின் செயல்பாடுகள், இயற்கை சூழல்கள், இசைக் குழுக்கள், நீர்நிலைகள் மற்றும் பொது வாழ்க்கை போன்றவற்றை புராணகர் எழுதியுள்ளார். ஹரிகேஷ் மட்டுமல்ல, மஹாயக்ஷ குபேரனும் தன் செயல்கள் அனைத்தையும் சிவனிடம் கொடுத்து கணாதிபத்யத்தை அடைந்தான் என்றும் எழுதப்பட்டுள்ளது: குபேரஸ்து மஹாயக்ஷ ஸர்வார்பிதாக்ரியா. இச்சூழல் புராணங்களில் இருமுறை வெவ்வேறு வழிகளில் வருகிறது.
ருத்ர மூர்த்தி சிவபெருமான் திருவுருவம் மிகவும் அரிதான,வேறெங்கும் காணக் கிடைக்காத திருவுருவமாக,தேவ்ராணி-- ஜெதானி கோயில் வளாகத்தில்,தாலிகன் என்னும் கிராமத்தில் [அமெரிக்கபாக்ராம் ]உள்ளது.
சத்தீஸ்கரின் தாலா கிராமத்தில் இருந்து பெறப்பட்ட யக்ஷா சிலையில் மேற்கண்ட அறிகுறிகளை செய்யலாம். ஸ்ரீலலித் ஷர்மா, ஓம்பிரகாஷ் சோனி, டாக்டர் ஷுப்ரா ராஜாக் போன்றவர்களும் இந்த சிலையைப் பற்றி இதுவரை செய்த ஆய்வுகளைச் சொல்லியிருக்கிறார்கள், ஆனால் மத்ஸ்ய புராணத்தின் சூழல் யக்ஷர்கள் சிவனைப் பின்பற்றுபவர்களாகவும் கணபதியாகவும் இருப்பதை உறுதிப்படுத்துகிறது. குஹ்யக் யக்ஷா மகாதேவ், தவத்தில் ஈடுபட்டவர் (இத்ரிஷே சாஸ்ய தபசி). இந்தச் சம்பவம்தான் சிலையை உருவாக்கத் தூண்டியது. இந்த சிலை கண்டெடுக்கப்பட்ட இடத்தில் இருந்து ஒரு பகோடா இருந்துள்ளது.
நறுமணம் மற்றும் தூபம் மட்டும் அல்ல, யக்ஷர்கள் மது மற்றும் யாகங்கள் போன்ற நீண்ட உணவுகளில் மகிழ்ச்சி அடைவார்கள். யக்ஷகர்தம், யக்ஷதுப், யக்ஷஸவா, யக்ஷஹர், யக்ஷகானா... போன்ற வார்த்தைகளும் கதைச் சூழல்களும் அடிக்கடி காணப்படுகின்றன. யக்ஷனின் சக்கரம் பிரபலமானது. கார்த்திகையில் விளைச்சல் நிபஜத்துடன் யக்ஷமேஹம் இருந்திருக்கும். யக்ஷராத்திரி அமாவாசை மற்றும் பௌர்ணமி அன்று நடக்கிறது. சில அகராதி வல்லுநர்கள் இதைப் பற்றி ஒரு கருத்துக்கு வர முடியவில்லை, ஏனெனில் அவரது நேரத்தில் தீபாவளி கார்த்திகையில் ஆதிக்கம் செலுத்தியது.
மதிப்பிற்குரிய ஸ்ரீ அத்ரி விக்ரமார்கா ஜி அவர்கள் சுவாரஸ்யமான குறிப்புகளைக் கண்டறிந்து, யக்ஷா, கந்தர்வ, கின்னரர் எந்த அர்த்தத்தில் வெளிப்படுத்தப்பட்டதாகக் கூறினார்? இவர்கள் யார்? கேள்வி கேட்பவரை திருப்திப்படுத்தக்கூடிய பதில் என்னவாக இருக்க வேண்டும், அதுவே யக்ஷனின் கேள்வி!
யக்ஷா மற்றும் யக்ஷினி தொடர்பான சில குறிப்புகள் இங்கே வழங்கப்படுகின்றன:
யக்ஷம் :- அக்னிபுராணம் 84.32 (8 தெய்வங்களில் மூன்றாவது), 313, 325.15 (யக்ஷம் மந்திரம் ஆசீர்வதிக்கப்படுவதைக் குறிப்பிடுகிறது), தேவி பாகவத புராணம் 12.8.19 (பகவதி ஜகதம்பாவின் வடிவம்; வாயு மற்றும் யக்ஷனின் இந்திரன். மறுப்பு. பெருமை), 12.10.88 (வடக்கு திசையில் அமைந்துள்ள யக்ஷலோகத்தின் விளக்கம்), பிரம்மா 2.38 (இள மன்னன் உமாவனத்தில் சுமன்யு என்ற யக்ஷனும், சாமா என்ற யக்ஷினியும் நுழைந்தது, இள மன்னன் இலா மற்றும் புரூரவனின் தோற்றம் கதா), பிரம்மவைவர்த்தம் 4.16, 4.17.9 (விஷ்வகர்மா பிருந்தாவனம் என்ற நகரைக் கட்டும் பணியைத் தொடங்கியபோது யக்ஷ குழுக்கள் பல்வேறு ரத்தினங்களையும் ஆபரணங்களையும் கொண்டு வந்தன), 4.63, பிரம்மாண்டம் 1.2.8.34 (க்ஷபநர்த்தக் என்ற வேரில் இருந்து யக்ஷ என்ற வார்த்தையின் தோற்றம்), 2.3 .7.37 (காஷா - மகன், வடிவ அறிக்கை), 2.3.7.100 (கிரதுஷாலா அப்சராவின் மீது யக்ஷாவின் இணைப்பு, ராமனின் வசுருச்சி கந்தர்வ தோற்றத்தில் யக்ஷனால், அப்சராவிலிருந்து ராஜத்னபாவின் மகன்), 2.3. 7.117 (க்ரதுஸ்தலா அப்சராவிலிருந்து யக்ஷர்களின் தோற்றம், பரம்பரை விளக்கம்), 2.3.7.162 (2.8, எதிர்காலம் 1.57.13 (யக்ஷர்களுக்கான பல்வேறு உணவுப் பலிகளைக் குறிப்பிடுவது), 1.180.5 ( சூரியனை வணங்கும் யக்ஷர்கள் - யக்ஷினிகள் அருணனால் அமைதிக்காக பிரார்த்தனை செய்கிறார்கள்), 3. .31.73 (கரப் என்ற யக்ஷகிங்கரின் பிரபாவதி மற்றும் நிர்ஹர் என்ற தம்பதியரின் துன்பம், கிருஷ்ணன்சாவின் மீட்பு), 3.4.23.99 (யக்ஷர்கள் மற்றும் யக்ஷினிகள்) வைஷ்ய வர்ணத்தால் அசுரர்களை திருப்திப்படுத்துவது பற்றிய குறிப்பு).
அதே போல் பகவத் 1.25.5 (சுகேது யக்ஷ தவத்தின் பலனாக தடாகா என்ற மகளைப் பெற்றாள், சுந்தாவை தாடகா திருமணம் செய்தான்), 2.3.8 (பாதுகாப்புக்காக நல்லொழுக்கமுள்ளவர்களை வழிபட அறிவுறுத்துவது), 4.10 (குஹ்யகர்களின் துருவ்) போரும் தோல்வியும்), 7.1.8 (தமனிடமிருந்து யக்ஷர்கள் மற்றும் அரக்கர்களின் வளர்ச்சியைக் குறிக்கிறது), 7.4.13 (நீர் நுகர்வு காரணமாக நீர்-விலங்குகளின் யக்ஷம் என்று அழைக்கப்படுகிறது), 7.8.52 (யக்ஷர்களால் நரசிம்மப் புகழ்ச்சி), 7.14 + (ராவணனின் மந்திரிகளுடன் யக்ஷர்கள் மீது தாக்குதல், யக்ஷர்களின் தோல்வி). அதே வரிசையில், மத்ஸ்ய 19.8 (யக்ஷர்கள் உணவு உண்பதைக் குறிப்பிடுவது), 47.119 (கந்ததர் சுக்ராச்சாரியாரால் யக்ஷர்களால் கைவிடப்பட்டது), 148.89 (யக்ஷ கானாவின் கொடியில் செப்புக் காவி அடையாளத்தைக் கொண்டது, கிருஷ்ணாம்பர்) போன்றவை. ), 157.18 (கிங்கரின் வடிவில் கௌசிகி தேவிக்கு பாஞ்சாலா என்ற மழுப்பலான யக்ஷனை பிரம்மா அருளுகிறார்), 171.61 (கோபத்தால் யக்ஷ கணங்களின் தோற்றம் பற்றி குறிப்பிடுகிறார்), 180 (ஹரிகேஷ் என்ற யக்ஷனால் தவம் செய்த சிவராதன், சிவன் மணவாளன். )
மார்கண்டேய புராணம் 50.42 (துசா என்ற யக்ஷனுக்கு உணவை நிர்ணயம் செய்தல் - நம்பமுடியாத ஹட், தத்தா, உச்சிஷ்டம் போன்றவை), லிங்கம் 1.53.55 (தேவர்களின் யக்ஷனாக பரமசிவனின் தரிசனங்கள், தேவர்களின் சக்தியற்ற தன்மை, யக்ஷனின் கண்ணுக்கு தெரியாத, அம்பிகை தோற்றம் யக்ஷனின் நிஜ வடிவம் பற்றிய அம்பிகையின் கூற்று), வராஹா 144.178 (யக்ஷ தீர்த்தத்தில் நீராடி யக்ஷ லோகம் பெறுதல், யக்ஷ தீர்த்தத்தில் யக்ஷ தீர்த்தத்தில் உயிர் துறந்த சிவ பக்தன், யக்ஷ லோகம், ஹன்ஸ் தீர்த்த நாமத்தின் மேல் அத்துமீறி இஷ்ஷ லோகம் அடைவது?), வாமனன் 9.21 (யக்ஷர்களின் வாகனம் ஆண் என்று குறிப்பிடுவது), 17.3 (யக்ஷராஜ் மணிபத்ரரிடமிருந்து ஆலமரத்தின் தோற்றத்தைக் குறிப்பிடுவது), 22.39 (குருசங்கலைப் பாதுகாக்க விஷ்ணு சந்திரன் என்ற யக்ஷத்தை மன்னன் குருவுக்கு வழங்கினார்) ), 34.44 (மகாயக்ஷனின் நிலை). கபில புஷ்கர் சன்னதியில், உடுகல் - மேகலா என்ற யக்ஷ மனைவியின் தினசரி வருகை), 57.74 (யக்ஷர்களால் ஸ்கந்தனுக்கு 15 கணங்கள் வழங்கியது).
வாயு புராணம் 9.17, 9.28 (க்ஷயர்தகம் க்ஷ தாதுவிலிருந்து உருவானது, ராஜஸ்தம்-ஆதிக்கம் செலுத்தும் பிரம்மாவின் உடலிலிருந்து உருவானது), 69.75/ 2.8.97 (யக்ஷர்களின் கஷாக்களிடமிருந்து தோற்றம், பெயரிடுதல்), 69.130 (க்ரதுஸ்தலி) அப்சராவுடன் சங்கமம் என்ற பெயர், தொப்புளின் தோற்றம், யக்ஷ வம்சத்தின் விளக்கம்), 69.136 (வசுருச்சி கந்தர்வ வடிவில் க்ரதுஸ்தலி அப்சராவுடன் இணைந்தது, தொப்புள் மகனின் பிறப்பு), விஷ்ணு 1.21.25 (காஷ்யப மனைவி காசாவுடன் யக்ஷா) பேய்களின் தோற்றம் )
விஷ்ணுதர்மோத்தரா 1.197 (கஷா மற்றும் காஷ்யபிடமிருந்து யக்ஷர்களின் தோற்றம், கிருதஸ்தலா - கணவர், ராஜத்னபா - தந்தை), சிவன் 2.1.12.35 (யக்ஷர்களால் தாதிமய லிங்கத்தை வழிபடுவதைக் குறிப்பிடுகிறது), 3.5.35 உப புராணங்களில். வியாசரின் பெயர் 24 வது துவாபரில்), 7.2.2.47 (அசுரர்களின் வெற்றி தொடர்பாக தேவர்களுக்கிடையே ஏற்பட்ட தகராறில் சிவன் யக்ஷ வடிவில் தோன்றுவது, சிவனை அறியாத தேவர்களின் யக்ஷ வடிவம், தேவி யக்ஷனாகத் தோன்றுவது சிவனை அடையாளம் காட்டுவது), 7.2.4.45 (சிவனைத் தலைவன்) யக்ஞம்), ஸ்கந்தா 1.2.13.181 (சத்ருத்ரிய வழக்கில் யக்ஷர்களால் ராஜமாஷ லிங்கத்தை வழிபடுவதைக் குறிக்கிறது), 1.2.66 .59 (கிருஷ்ணருக்குப் பிறகு ஸ்ரீசண்டிகா தனது முந்தைய பிறவியில் சூரியவர்ச்சா என்ற யக்ஷனாக இருந்த பார்பரிகாவின் விவரிப்பு. தலை துண்டிக்கப்பட்ட பார்பரிக்), 2.8.7.32 (தன்யாக்ஷ தீர்த்தத்தின் மகத்துவம்: யாத்திரை குளித்தலில் இருந்து முதல் யக்ஷனின் பாகங்களின் துர்நாற்றம் வாசனையில் மாற்றம்), 3.1.32.30 (குபேரனின் செயலரான பத்ரா என்ற யக்ஷர், கௌதமரின் சாபத்தால் புலியாக மாறியது, டெபார்ட்டூரே. சாபம்) ஓய்வு பெறுவதற்காக தர்மாரண்யத்தில் கோத்ர அன்னைகளை நிறுவுதல்), 4.1.32.8 (பூர்ணபத்ரா என்ற யக்ஷனின் மகனான ஹரிகேஷ் சிவராதனைத் தவம் செய்த கதை), 4.2.57.109 (யக்ஷ விநாயகரின் சுருக்கமான கதை), 5. 1.20 (சுருக்கம் வாத்யாக்ஷிணி தீர்த்தத்தின் மகாத்ம்யம்), 6.252.21 (புன்னாக மரத்தில் யக்ஷர்களின் நிலையை சாதுர்மாஸ் குறிப்பிடுகிறது), மகாபாரத ஒழுக்கம் 98.29 (யக்ஷர்களுக்கு ஏற்ற மலர்கள்), அஸ்வமேதிக் 57.23 (இன்ப நிலையில் தெய்வீகமானது) யக்ஷனால் கடத்தப்பட்டதைக் குறிப்பிடுகிறது. . யோகவாசிஷ்டத்தில், 5.35.44 (உடல் மஹாத்ரம் என்ற அகங்கார யக்ஷனாக பிரஹலாதனைக் குறிப்பிடுகிறது), 5.34.88 (மாயமாயதை யக்ஷி சக்தி என்று குறிப்பிடுகிறது).
வால்மீகி ராமாயணம் 1.25 (சுகேது யக்ஷனின் மகள் தட்கா மற்றும் அவளது மகன்கள் மரீச்சா முதலியவர்களின் கணக்கு), 7.4.13 (யக்ஷனின் நிருக்தி – ஜக்ஷம் இதி), 7.14.21 (சந்யோதகண்டக் என்ற குபேர பிடிப்பவன், யக்ஷனின் ராவணன் – போர் வீரன் மாரிச்சா போரில் இருந்து தப்பித்தல்), லக்ஷ்மிநாராயண் சம்ஹிதை 1.441.83 (புன்னாக மர வடிவில் யக்ஷர்களின் வம்சாவளி), 2.157.22 (தொடைகளில் உள்ள யக்ஷர்களுக்கு நம: உபதேசம்?), 2.223. 45 (மாயையின் வடிவம்), 3.29.1 (யக்ஷ என்ற வத்சரத்தில் அஞ்சுக்ரமத் ராஜர்ஷியின் பக்தியால் ஸ்ரீ கிருஷ்ணர் சாது நாராயணராக அவதாரம் எடுத்த கதை), 3.45.19 (கௌபர் யக்ஷயாஜிகளால் யக்ஷலோகம் அடைந்ததைக் குறிக்கிறது) .
கதாசரித் சாகரில், 1.1.59 (குபேரனின் சாபத்தால் விந்தியாரண்யத்தில் கானபூதி என்ற ரத்தக் காட்டேரியாக மாறிய சுப்ரதிக் யக்ஷன்), 1.6.97 (ஏழு யக்ஷர்களை ரிஷி கன்யாவுடன் கந்தர்வ திருமணம் செய்து, முனிவர் பெண்ணின் சகோதரர்களின் சாபத்தால் இருவரும் சிங்கங்களாக மாறுகிறார்கள். சாபத்திற்குப் பிறகு விமோசனம் பெற்ற கதை), 2.2.42 (குபேரனின் சாபத்தால் சிங்கமாக மாறிய யக்ஷன், ஸ்ரீதத்தனால் சிங்கத்தின் சாபத்திலிருந்து விடுபட்டது), 3.4.41 (வத்சராஜரின் தாத்தாவால் பராமரிக்கப்பட்ட நிலத்தடி கருவூலம்). மலை சுமக்கும் யக்ஷ பாதுகாப்பு, புதையலை வத்சராஜாவிடம் ஒப்படைத்து யக்ஷனின் மறைவு), 3.6.37 (பீப்பல் மரத்திலிருந்து வெளிப்படும் யக்ஷனின் குரலைக் கேட்டு சோமதத்தன் ஸ்ரீகாந்த் நாட்டிற்குப் புறப்பட்டது), 5.3.215 (ரத்னவர்ஷ யக்ஷ கதையின் மகள் வித்யாபிரபா, கர்ப்பப் படன் முதலியன), 6.3.38 (சோமபிரபாவின் மாயந்த்ரமய யக்ஷத்தை நிரூபித்தல், யந்திரத்தின் பஞ்சபூத்திக குணங்கள்), 9.6.94 (ஸ்துலாசிர யக்ஷ லிங்கத்தை அரசனின் மகனாகப் பெற்றமை, தானே), 10.1.28 (யக்ஷர்கள் ஏழை சுபதத்தாவுக்கு உணவு தரும் பத்ரகத்தை வழங்குகிறார்கள், கரைந்தால் காட் மறைந்துவிடுகிறார்கள்), 10.7.79 (உபோஷண விரதத்தின் போது சகோதர-துயாவால் சகோதர-துயாவுக்கு யக்ஷம் அறிவை அளிக்கிறது) சூரா சிரானனில் இருந்து யக்ஷா மூலம் த்வா அடைதல்), 10.10.20 (யக்ஷன் தன் மனைவியை மாலையால் அடிப்பதால் மரணம் அடைவது போல் பாசாங்கு செய்தல்), 10.10.56 (பிரவ்ராஜகனுக்கு சர்வஸ்தானகதா என்ற யக்ஷனால் வரம் கொடுத்தல்), 12.6.31 (சௌதாமினி மற்றும் அதாஸ் யக்ஷபுத்திரன் திருமணம், பிருதுதர் யக்ஷாவின் மகள், ஒரு மகனின் பிறப்பு, அதாஸ் பெற்ற சாபத்தின் முடிவு), 12.6.245 (ஸ்ரீதுத்தா திவ்யரூப யக்ஷினியிடம் விருந்தினரைக் கோருகிறார்), 14.1.51 (மதனமஞ்சுகாவால் காமி கணவர்) யக்ஷர்களுக்கு பலி கொடுப்பதாக வாக்குறுதி. அவளைப் பெற்றவுடன் திருமணம்), 18.2.3 (துந்துபி யக்ஷனின் மகளும் மணிபத்ர யக்ஷனின் மனைவியுமான மதனமஞ்சரியை விக்ரமாதித்யனால் தீய கபாலிகாவிடம் இருந்து பாதுகாத்த கதை), 18.4.24 (சண்டி என்று பெயர்) ஒரு யக்ஷி பிரசாதத்தின் கதை யாத்திரைக்காக படலேப்).
இதேபோல், வாஸ்து சூத்ரபநிஷத் 6.25 வர்ணனை (யக்ஷர்களின் கீர்த்தனைகளைக் குறிப்பிடுதல்), அபிதன் ராஜேந்திரா (24 தீர்த்தங்கரர்களின் வாகன வடிவில் யக்ஷர்களின் விவரிப்பு), டாக்டர். தேவ்யக்ஷா, தன்யாக்ஷா, புருயக்ஷா யக்ஷ யக்ஷகர்தம் ஸ்கந்தம் 4.2.80.46 (யக்ஷ கர்தத்தின் கூறுகள்), லக்ஷ்மிநாராயணன் 2.156.59 (யக்ஷசர்மா பவிஷ்ய 3.4.15 (யக்ஷசர்மா பிராமணன் பிறந்த பிறகு நிருபனாகவும் குபேரனாகவும் ஆக வேண்டும்) கர்நாடகா நாட்டின் ).
யக்ஷினி பற்றிய குறிப்புகளில் அக்னி 50.38 (யக்ஷினி திகைத்து நிற்கும் மற்றும் நீண்ட அச்சு இருப்பதைக் குறிப்பிடுகிறது), தேவி பாகவதம் 12.6.131 (காயத்ரி சஹஸ்ரநாமங்களில் ஒன்று), நாரதர் 1.85 (வாக்தேவதா அவதார்பூத கல்யாதி யக்ஷிணி அவதார்பூதா யக்ஷினி மஹாபாத்ரபுத்ன லக்ஷ்மி, நக்ஷினி மஹாபாத்யபுத்னலக்ஷ்மி 6) ஆகியவை அடங்கும். யக்ஷினி மந்திரம் என்றால் நிரூபனா), பிரம்மா 2.62 (பிப்பலா முனிவர்களை கேலி செய்து யக்ஷிணி நதியாக மாறுதல், கௌதமியின் சங்கமத்திலிருந்து விடுதலை), பவிஷ்யா 3.2.17 (பிராமண மகன் குணகரன் மற்றும் யக்ஷினியின் கதை), மத்ஸ்ய 261.47 (சிலையின் வடிவம்) யக்ஷிணி - துணை இயல்பு, தொப்புளின் மேல்நோக்கிய விசை), ஸ்கந்த 5.1.20 (வட் யக்ஷினி தீர்த்தத்தின் சுருக்கப்பட்ட மகாத்ம்யம்), லக்ஷ்மிநாராயணன் 2.223.44 (திருஷ்ண வடிவம்) , கதாசரித் 8.6.165 (ஒரு யக்ஷினியின் மூலம் பெறப்பட்டது வித்யுன்மாலி, சந்திரலேகா மற்றும் சுலோச்சனா என்ற மூன்று யக்ஷினிகளில் சுலோச்சனாவின் சிறப்பு, 14.4.48 (மனித சங்கமத்தில் இருந்து சுமித்ரா என்ற சபிக்கப்பட்ட யக்ஷினிக்கு விடுதலை).
யக்ஷர்களைப் பற்றி எழுதுவது ஒரு சுவாரஸ்யமான அம்சம் மற்றும் அம்சம் என்று சொல்லத் தேவையில்லை. மேகதூத் மட்டும் அவருக்கு உதாரணம் அல்ல. பல சுவாரஸ்யமான உண்மைகள் மற்றும் அம்சங்கள் உள்ளன! மிகப் பெரிய அம்சம் என்னவென்றால், இந்தியாவின் கலாச்சார அம்சம், பல நம்பிக்கைகள், பிரிவுகளை ஒருங்கிணைத்து புதிய அர்த்தத்தைத் தரும் திறன் கொண்டது மற்றும் இது யக்ஷா கேள்விக்கும் பதிலளிக்கிறது.
வாழ்க ஆலங்கட்டி.
1
No comments:
Post a Comment